ASSURE TASARIM MODELİ

 Öğretimin önceden sistematik olarak planlanması ve materyal seçiminde ve kullanımında verimi artırmayı hedefleyen öğretim tasarımı modeli.

Başka bir deyişle de öğretimde medya ve taknolojinin sistematik kullanımı.(1)

İngilizce bir kelime olan Assure, sözcük anlamı olan güven vermek,garanti etmek sağlamlaştırmak gibi anlamlar taşımaktadır. Assure modeli modeli oluşturan altı aşamanın baş harflerinin birleştirilmesi ile isimlendirilmiştir. (2)

ASSURE TASARIM MODELİ AŞAMALARI 

 

1. Analyze Learners : Öğrencilerin Analizi

ASSURE modelinin ilk aşamasında; öğrenme üzerinde etkili olduğu genel kabul gören

ve öğretim teknolojileri planlamasında dikkate alınması gereken öğrenci özellikleri  incelenmektedir.

 Genel Karakteristikleri

Genel karakteristikler yaş, öğrenme düzeyi, meslek, kültürel ya da sosyo-ekonomik faktörler gibi tanımlayıcı hususları kapsar. 

 Giriş Yeterlilikleri

Hedef kitlenin halihazırda ne biliyor olduğunu ölçerek uygun ortam ve materyaller seçilebilir.

 Öğrenme Stilleri

Öğrenme stili, bir bireyin nasıl algıladığını, öğrenme ortamları ile nasıl etkileşim içine girdiğini ve bu ortama duygusal olarak nasıl tepkide bulunduğunu tanımlayan psikolojik özellikler grubu anlamına gelmektedir(3)

 

2. State Objectives : Hedeflerinin Belirlenmesi

ASSURE Modelinde öğretim ortamlarını kullanmada ikinci aşama öğretimhedeflerinin belirlenmesidir. Her bir öğrencinin hangi öğrenme hedefine ulaşması beklenmektedir? Bir hedef, öğreticinin derse ne koymayı planladığı değil, öğrencinin dersten ne alması gerektiğidir.

İyi belirlenmiş Hedeflerin ABCD’si

Amaçların yazımında ABCD yaklaşımı kullanılabilir:

Audince (Topluluk) : Öğrencileriniz kimler?

 Behavior (Davranış): Öğretim sonucu kazanılacak ve gösterilecek davranışlar

veya performanslar nelerdir?

Conditions (Şartlar) : Davranışın gerçekleşeceği ortamın şartları nelerdir?

Degree (Derece/Seviye): Gösterilecek öğrenme yetenekleri seviyesi nedir?

Hedeflerin Sınıflandırılması

Bir hedef sonuçta ulaşılması amaçlanan birincil öğrenme tipine göre sınıflandırılır: Bilişsel, duyuşsal, psiko-motor ve bireylerarası (interpersonal) hedefler.

 Hedefler ve Bireysel Farklılıklar

Hedefler, öğrencinin ne öğreneceğini sınırlamak için değil minimum başarı seviyesini ortaya koymak içindir.(3)

 

3. Select Methods, Media and Materials : Yöntem, Ortam ve Materyallerin Seçimi

 

Yöntemin Seçilmesi

Ortam kullanımına yönelik sistemli bir planda ilk olarak, yöntem, ortam ve materyallerin sistematik şekilde seçilmesi gerekir.

 Ortam Formatının Seçilmesi

ASSURE modeli uygulaması için seçilen ortamın özellikleri aşağıda belirtilmektedir.

 Materyallerin Seçimi

Materyal seçerken faklı teknikler vardır. Levy ve Dickie tarafından kullanılacak

Medya tabanlı materyaller için yedi özellik belirlenmiştir. (3)

(3)

4. Utilize Media and Materials : Ortam ve Materyallerden Yararlanma

 Materyali ve ortamı gözden geçirme

Materyalin kullanılmada önce gözden geçirilerek olası sorunların önüne geçilebilir. Öğrenme ortamı hazırlanarak ders öncesi son kontroller yapılır.

 Materyalleri hazırlama

Eğitimcinin ve öğrencilerini ihtiyaç duyduğu materyallerin toplanıp, ortam ve materyallerin hangi sıra içinde kullanılacağının belirlenmesidir.

 Ortamı hazırlama

Öğretim açısından uygun bir hazırlama aşağıdaki gibi olabilir:

Dersin içeriğini kapsamlı bir şekilde veren bir sunum

Çalışılan konu ile ilgisinin mantıksal izahı

Öğrencinin dikkat etmekle ne fayda sağlayacağını dile getiren motive edici açıklama

Dikkati dersin spesifik yönlerine çeken ipuçları

 Öğrencileri hazırlama

 Konu ile gerçek hayatta uygulamakta oldukları arasındaki ilişkinin soru cevap yöntemi ile incelenmesi.(3)

5. Require Learner Participation: Öğrenci Katılımını Sağlama

Öğrencilere geri bildirim ve öğrenme ortamına katılarak uygulama yapma olanağının sağlanmasıdır.(3)

6. Evaluate and Revise : Değerlendirme ve Revizyon

Ders tasarım sürecinin en çok hatalı kullanılan unsuru olan değerlendirme ve gözden geçirme, kaliteli öğretime ulaşmada vazgeçilmez bir bileşendir. Değerlendirme sürekli bir işlemdir. Değerlendirmeler öğretim öncesinde, sırasında ve sonrasında yapılır. Örneğin öğretimden önce, öğrenci kabiliyetleri ile kullanmayı düşündüğünüz metotmateryaller arasında uygunluk olduğundan emin olmak için öğrenci karakteristikleri ölçülür. Ayrıca kullanmadan önce materyaller değerlendirilmelidir. Öğretim esnasında değerlendirme, arzulanan bir kabiliyetin öğrenci tarafından pratiğinin yapılması şeklinde olabileceği gibi, kısa bir quiz veya kendini değerlendirme şeklinde de olabilir. Öğretim esnasında değerlendirmenin genel, tespite yönelik bir amacı vardır. Yani öğretim sürecindeki hedeflere ulaşmayı engelleyebilecek öğrenme /öğretme problemlerini ve zorluklarını belirleyip düzeltmeye yöneliktir.(3)

 

 DİĞER BİLGİLER 

 

(4)

ASSURE MODELİN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI

Hazırlanacak öğretim programının başarılı olabilmesi, o öğretim programının ne kadar iyi planlandığına bağlıdır. Assure model bu planı oluşturabilmek için kullanılan en etkili yöntemlerden biridir. Aşamaları dikkatlice incelendiğinde, öğretimin en önemli bileşenlerinin etkili ve verimli bir biçimde kullanmayı hedeflediği görülür. Bu aşamalar üzerinde yapılacak çalışmalar ile yapılan plan; hem öğrenciler üzerinde, hem de programı yürüten öğretim elemanına çok büyük avantajlar sağlayacaktır.  

Assure modelin çalışkan öğretmenler için bir dezavantajı yoktur. İlla ki bir dezavantaj yazılması gerekiyorsa;

  Öğrettiğiniz her farklı konu için Assure modelin tüm aşamalarını tekrar planlama yapmanız gerekmektedir. Bu süreç ise zaman kaybına sebep olacaktır. Aynı öğretim programını bir başka öğrenci grubuna anlatmak için de Assure modelin tüm aşamalarını yeniden planlamak gerekmektedir. Dolayısı ile yeniden bir zaman kaybı yaşanacaktır, ancak hazırlayacağımız bu yeni planın, öğretme-öğrenme süreci açısından değeri daha büyük olacaktır.(5)

 

KAYNAKÇA

 (1)https://otvmt.files.wordpress.com/2012/03/3-hafta_ders-notu_-c3b6gretim-tasarc4b1m-ve-teknolojisi-sistemi-assure-modeli1.pdf

(2)https://prezi.com/4j3wtmrio2sk/assure-modeli/

(3) https://radicalbrain.wordpress.com/category/ogretim-tasarimi/assure-modeli/

(4)http://maddeyapisi.blogspot.com.tr/2013/05/assure-modeli.html

(5)home.anadolu.edu.tr/~ouysal/documents/uysal-gurcan-malatya.doc

BLOOM TAKSONOMİSİ

 

 Eğitim öğretimde hedefler basitten karmaşığa kolaydan zora ve bilinenden bilinmeyene birbirinin önkoşulu olacak şekilde aşamalı (taksonomik) olarak sıralanır.

            Taksonomi tasnif ederek dağıtma, sınıflandırma demektir. Öğretim amaçlarının bu anlamda en uygun sınıflandırması BLOOM tarafından yapılmıştır. BLOOM’un sınıflamasının temel özelliği öğretmene; “öğretim sonunda öğrencide ne tür değişiklik olacaktır?” sorusuna cevap bulmada yardımcı olmasıdır.

            Öğretim programı hedeflerinin aşamalı sınıflaması üç alanda yapılmaktadır. 

A)    Bilişsel alan

B)    Duyuşsal alan

C)    Devinimsel alan (1)

 

 A. BİLİŞSEL ALAN

 

 

 Bu taksonomi çeşidi bilgi ve zihinsel becerilerin gelişimini içerir. Bloom’a göre öğrencilerin düşünme seviyeleri en basitten en karışığa doğru altı seviyeden oluşmaktadır.

 

 

 

 

 Bilgi : Önceden edinilen bilginin hatırlanması ve tanımlanması yani geri çağırınım olarak adlandırılabilir.
Kavrama : Yorumlama,başka sözcüklerle tanımlama,diğer biçimdeki malzeme ve materyallere dönüştürme ,problem yorumu olarak özetlenebilir.
Uygulama : Önceden edinilen bir bilgiyi yeni koşullarda kullanabilmek olarak özetlenebilir.Matematik problemlerini bu kategoride ele alabiliriz.
Analiz : Elde olan verilerden mantıklı çıkarımlar yaparak çözmek,sonuç odaklı inceleme işlemi yapmak olarak özetlenebilir.
Sentez : Parçaları birleştirerek bütüne ulaşmak olarak adlandırılabilir.
Değerlendirme : Sorgulama diyebiliriz kısaca,bir bilgiyi doğru kriterleri seçerek sorgulamak.(2)

 

 

 B. DUYUŞSAL ALAN

 

 Hislerin,tavırların,motivasyon ve heyecan gibi duygusal halleri içerdiğini bilmeliyiz.
Bu alanın sınıflandırılması da şu şekilde oluyor; alma olgusu,olguya cevapvermek, değerlendirmek, organizasyon ve karakterize etmek.

Alma Olgusu : Seçicilikte dikkat, farkındalık.
Olguya cevap vermek : Edinilen bilgiye dair sorulara yanıt vermek,cevaplamada itaat.
Değerlendirmek : Sosyal çevrede varlığını planlarıyla gösterir, sonuca ulaşmak için plan yapar,başlatır,sürdürür,takip eder
Organizasyon : Değerleri karşılaştırma,değerlendirme ve sentez yapmak
Karakterize etmek : Grup çalışmalarında başarılı,bağımsız çalışmada güven duyan tavırda,davranışlarını kontrol eder.

C. PSİKOMOTOR ALAN

Algı : Kısaca bir adım sonrasını tahmin etme olarak adlandırabiliriz ya da adım-sonuç ilişkisini kurabilmek
Yerleştirmek : Üretme sürecinin adımlarını sırasıyla belirler, hareket etmeye hazırlık denebilir.
Güdümlü yanıt : Pratik yapmak, deneyimlemek olarak özetlenebilir.
Mekanizma : Yeni öğrenilecek olan bilgiyi ve beceriyi kavramada ara safha olarak adlandırılır.
Karmaşık açık cevap : Edinmiş olduğu bilgilerle yeni bilgileri harmanlayarak otomatik performansla direk hareket etmek.
İcat etme : Edinmiş olduğu verilerle yeni verilere ulaşmak.(2)

 

 

BLOOM TAKSONOMİSİ NEDEN YENİLENDİ ?

 

 

Her şey büyük bir hızla değişiyor ve gelişiyor. Peki ya, ihtiyaçlarımız ve öğrenme alışkanlıklarımız? Bilgiyi aktarmaktan öte üst düzey düşünme becerileri ile bilgiye ulaşılmasını sağlayan revize edilmiş Bloom Taksonomosi, teknoloji ve iletişim çağına uygun bir öğrenme hiyerarşisi olarak karşımıza çıkıyor.

 

 Taksonominin ortaya çıkış yılı olan 1956 yılından bugüne her alanda pek çok değişiklik ve yenilik gerçekleşti. Bu değişim ve yeniliklerin “eğitim” kavramını etkilemesi de kaçınılmazdı. Bugün eğitimciler “öğretme ve öğrenmenin” düşünmekten daha fazlasını içerdiği kabul ediyor. Bloom Taksonomisi; üst düzey bilişsel bilgileri tam olarak ifade edememesi, güncel bazı meselelerin taksonomi ile bağdaştırılamaması ve değerlendirme basamağında ortaya çıkan güçlükler gibi nedenlerden ötürü Anderson ve Krathwohl önderliğinde bir çalışma grubu tarafından revize edildi ve günün ihtiyaçlarına cevap veren bir hale getirildi. (3)

  

YENİLENMİŞ BLOOM TAKSONOMİSİ

 Bu başlık dikkati (Bloom’un orijinal başlığındaki) “eğitim hedeflerinin” durgun kavramından uzaklaştırmakta ve sınıflandırmanın daha dinamik bir şekilde kavramsallaştırılmasına çekmektedir. Yeniden düzenlenen taksonominin yazarları kategorilerini ve alt kategorilerini fiilimsilerle adlandırarak (orijinal taksonomideki isimler yerine) bu dinamizmin altını çizmektedirBu “eylem sözcükleri” düşünenlerin bilgiyle karşılaştığı ve çalıştığı bilişsel süreçleri tanımlamaktadır:

Hatırlama: Tanımak, Hatırlamak
Anlama: Yorumlamak, Örneklendirmek, Sınıflandırmak, Özetlemek, Çıkarım Yapmak, Karşılaştırmak, Açıklamak
Uygulama: Yapmak, Uygulamak
Analiz Etme: Farklılaştırmak, Düzenlemek, Atfetmek
Değerlendirme: Kontrol Etmek, Eleştirmek
Yaratma: Üretmek, Planlamak, Yetiştirmek(4)

 

 DİJİTAL BLOOM TAKSONOMİSİ

 Bloom öncelikle her öğrencinin algı yapısının farklı olduğunu bilerek okul, kurs gibi toplu eğitim verilen yerlerde bu farklılığın etkilerini en aza düşürmek ve bunu çocuk,aile,toplum için faydalı hale getirmek üzere çalışmalara başlamıştır. Bloom modelini oluşturan temel şey; öğrenciye etki eden kişisel algılama farklılıklarını kontrol altında tutarak öğretimin niteliğinin kontrol edilebilmesidir. ( bilgiustam )

Bu doğrultuda hazırlamış olduğu bireylerin düşünme seviyeleri; Bilgi, Kavrama, Uygulama, Analiz , Sentez , Değelendirme gibi aşamalara ayrılmıştır. Bloom’un taksonomisi üzerine çalışmalar yapan Andrew Churches ise bu aşamaları günümüze uyarlayarak taksonomiye uygun eğitsel uygulamaları bir araya getirmiştir. Bunlara ise Bloom’un Dijital Taksonomisi adını vermektedir.(5)

 

(1)http://www.webdersanesi.com/dersler/egitimde-program-gelistirme/hedeflerin-asamali-siniflandirilmasi---bloom-taksonomisi/282 

(2)http://www.bilgiustam.com/bloom-taksonomisi-nedir/

(3)http://blog.enocta.com/ogrenmede-yeni-boyut-yeni-bloom-taksonomisi/

(4)https://eflatunplatosu.com/2016/05/09/bloom-taksonomisinin-yeniden-duzenlenmis-hali/ 

(5)http://egitimteknoloji.net/2015/11/bloom-taksonomisine-gore-egitsel-uygulamalar/

KAVRAM NEDİR ? 

KAVRAM TÜRLERİ NELERDİR ?

Kavram, nesnelerin ya da olayların ortak özelliklerini kapsayan ve bir ortak ad altında toplayan genel tasarımdır. Kavramlar, soyuttur ve gerçek dünyada yoktur. Benzer olan fikirleri, insanları, olayları vs gruplandırmak için kullanılan bir sınıflamadır. (1)

Kavram Türleri 

Kavram türleri 5'e ayrılır;

- Soyut ve Somut Kavramlar
- Nesnel ve İlişkisel Kavramlar
- Üst, Alt ve Bağlantılı Kavramlar
- Kendiliğinden ve Kendiliğinden Olmayan Kavramlar
- Günlük ve Bilimsel Kavramlar

1. Soyut ve Somut Kavramlar

Soyut kavramlar ; düşünce yoluyla varlığı kabul edilen nesnelerin adıdır. Çevremizde gördüğümüz nesnelerin ve bu nesnelerin özelliklerinin zihnimizdeki oluşturduğu imgelerdir.

Somut kavramlar ; gerçekliği beş duyudan biriyle veya birkaçı ile algılanabilen nesnelerin adıdır. Zihnimizden bağımsız, dış dünyada varlığı bulunan nesnelerin adıdır. (2)

2. Nesnel ve İlişkisel Kavramlar

 

Nesnel Kavramlar: Bireyin çevresinde bulunan fiziksek varlık ya da nesneleri sınıflamada kullanılır.

 

 İlişkisel Kavramlar: Nesnel kavramlar arasında ilişkiyi betimlemek için kullanılan isimlerdir.

 (3)

3. Üst Alt ve Bağıntılı Kavramlar

 

 Kavramlar kendi içerisinde aşamalı bir yapıya sahiptir ve aslında bir kavram birçok şeyin ortak adı olabilmekle beraber kendiside başka kavramların parçası olabilir.

Kavram yapılanması içinde en tepede olan een geniş kapsamlılığı gösteren kavrama üst kavram adı verilir.

Üst kavramların küçük bir bölümünü ya da özel parçasını oluşturan bir alt düzey kavramlara da alt kavram adı verilir.

(3)

 4.Kendiliğinden ve Kendiliğinden Olmayan Kavramlar

Kendiliğinden Olan Kavramlar: Düşünme özelliklerinin doğrudan yansıtıldığı kavramdır.

 Kendiliğinden Olmayan Kavramlar: Düşünme aşamasında başkasının düşüncesine göre hareket  etmek

5.Günlük ve Bilimsel Kavramlar

Günlük Kavramlar: Bireyin çevre etkileşimi sonucu yetişkinler aracığıyla öğrendiği kavramlardır.

Bilimsel Kavramlar: Bireyin sistematik ve mantığa uygun bir şekilde  okul içerisinde öğrendiği kavramlardır. (3)

 

 (1)https://tr.wikipedia.org/wiki/Kavram

 (2) http://www.nkfu.com/soyut-ve-somut-anlam-nedir-ornekler/

 (3)http://ogta.net/lesson/strateji-sunum

KAVRAM HARİTASI NEDİR ?

Kavram Haritası, kavramlar arasındaki ilişkileri gösteren diyagramlardır. Bilgiyi düzenlemeye ve ifade etmeye yarayan bir grafiksel araçtır. Kavramlar bir tür kutu veya çember ile çevrelenir ve iki kavram arasındaki ilişki birbirleri arasına çizilmiş çizgilerle belirtilir. Kavram haritası, insanların nasıl öğrendikleri ile anlamlı öğrenme konuları arasında köprü kuran bir öğrenme, öğretme stratejisidir.  (1)

BÖTE'LİNİN KAVRAM HARİTASI

KAYNAKÇA

(1)https://tr.wikipedia.org/wiki/Kavram_haritas%C4%B1

 ÖĞRENME NEDİR, STİLLERİ NELERDİR?

 

 

ÖĞRENME; belli durumlar ve sorunlar karşısında tepki ve davranış oluşturma, gerektiğinde bunları değiştirip yenilerini edinebilme yeteneği.

 Bu süreçte kişinin en rahat ve en hızlı bilgiye ulaşma tarzını bilmesi hedefine daha sağlıklı ulaşmasını sağlar.İşte öğrenme stili bireylerin daha etkin ve verimli biçimde öğrenme yollarını ifade etmektedir.

Buna bağlı olarak üç tür öğrenme stili vardır;

• Görsel (visual) ,
• İşitsel (audial), 
• Dokunsal (kinesthetic). [1]

 

 

1. GÖRSEL ÖĞRENME

 

 

 

 

   Görerek ve okuyarak öğrenmeyi tercih edenler. Kendi kendine okuyarak öğrenirler, renkli temsil, grafik ve haritaları tercih ederler.[2]

Ders çalışırken, görsel öğrencilerin çalışabilecekleri derli toplu ve karışık ve kalabalık olmayan bir yere gereksinimleri vardır. Ders notları tutmaları yararlıdır. Ders kitabında ya da yazılı metinlerdeki resimlerden çalışmak bu öğrencilere çok uygundur. Bu öğrenciler genellikle yazılı sınavlarda başarılıdır.[3]

Görseller en iyi nasıl öğrenir? 

 

* Yazarken,okurken renkli kalemler kullanmalu,önemli konuların altını renkli kalemle çizmelidir.

 

* Ders dinlerken not almalıdır.

 

* Öğrenmesi gereken materyalleri kendine göre renklendirmeli,organize etmelidir.

 

* Ders çalışırken sessiz bir ortamda ve tek başına olmalıdır.

 

*  Video ve bilgisayar proramlarından yararlanmalıdır. [1]

 

 

2. İŞİTSEL ÖĞRENME 

 

İşitseller, ses ve müziğe duyarlıdırlar. Sohbet etmeyi, birileri ile çalışmayı severler.Daha çok konuşarak,tartışarak öğrenirler.Bu nedenle sınıfta son derece aktifdirler.Birşey düşünürken kulak hizasına doğru bakarlar Bir bilgiyi hatırlama istediklerinde genellikle o bilgiyi aktaran kişinin anlatım tarzını veya daha önce bireysel olarak yaptıkları sesli tekrarı hatırlamaya çalışırlar.[1]

 

 

 

 

Ders çalışırken, bu öğrenciler ders çalışmak için sessiz bir yere ihtiyaç duyarlar. Yüksek sesle okumakla ya da teybe kaydedilmiş materyali dinlemekle öğrenmelerine katkıda bulunurlar. Başka bir arkadaşla çalışmak da bu kişiler için iyi olabilir.      [3]

İşitseller en iyi nasıl öğrenir?

 

*  Çalışma grupları oluşturmalı ve o gruplarla çalışmalı ya da bir çalışma arkadaşı bulmalıdır.

 

*  İşittiğini hatırladığı için konuları tekrar ederken yüksek sesle okumalıdır.

 

*  Basamaklı bir şekilde öğrenmeleri gereken şeyleri basamaklı olarak yazıp yüksek ses ile söylemelidir.

*  Önemli konular ve talimatları yüksek sesle okumalı / tekrarlamalıdır.

*  Problem çözerken kendi anladığı şekilde, yüksek sesli,kendi sözcükleriyle ifade etmelidir. 

[1]

 

 

3.DOKUNARAK ÖĞRENME 

 

 
 Öğrenebilmeleri için mutlaka ellerini kullanacakları, yaparak yaşayarak öğrenme dediğimiz öğrenme tekniklerininuygulanması gerekir. Düşünürken aşağı doğru bakarlar,dağınıktırlar.Yeni bir şey öğrenirken hareket ederek öğrenmeyi tercih ederler.[1]
        


Ders çalışırken; sık sık ara vermeye gereksinim duyabilirler. Sözcükleri ya da sözel bilgileri öğrenirken onları yazmalıdırlar. Öğrenirken ellerini kullanabileceği her fırsat öğrenciye yardımcı olacaktır. Ders çalışırken hareket edebilirler. [3]

Dokunsallar en iyi nasıl öğrenir?

Ders çalışırken kendi istediği yerde ve şekilde çalışmasına izin verilmelidir.

Çalışırken elinde notlar ve kartlarla yüksek sesli okumalar yapmalıdır,bu yöntemleöğrenme kolaylaşır.

 Lego, oyun hamuru,kil vb. dokunsal materyallerle öğrenme zenginleştirilmelidir.

Oyunlarda rol alarak, deney yaparak, yazarak çok daha verimli bir süreç geçirilir. [1]

 

[1]http://nkal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/20/01/964247/dosyalar/2012_12/10102559_ogrenme_stilleri.pdf

[2]http://oguzcetin.gen.tr/ogrenme-stilleri.html

[3]http://rehberlik.beykent.k12.tr/makale/detay/OGRENME_STILLERI_OZELLIKLERI/524

İHTİYAÇ NEDİR ve KAÇ ÇEŞİTTİR ?

 Her bireyin ihtiyaçları vardır. Bu ihtiyaçlar kişiden kişiye farklılık gösterir. Resimde de gördüğümüz gibi kimimiz için son model telefon bir ihtiyaç ilken, kimimiz için ekmek bile bir ihtiyaçtır. İhtiyaçlarımız genelde sahip olup olmadıklarımıza göre değişir.

İnsanların yaşamlarını devam ettirebilmek için ve olmadığında sıkıntı çektikleri koşullara ya da varlıklara “İhtiyaç” adı verilir. Biz insanların beslenmek, barınmak, giyinmek ve eğitim gibi temel ihtiyaçlarımız bulunmaktadır.  [1]

İhtiyaçlarımızı 6 alt basamakta inceleyebiliriz;

*Normatif İhtiyaçlar

*Karşılaştırmalı İhtiyaçlar

*Hissedilen İhtiyaçlar

*İfade Edilen İhtiyaçlar

*Önceden Tahmin Edilen ya da Geleceğe İlişkin İhtiyaçlar

*Acil İhtiyaçlar

1. Normatif İhtiyaçlar 

Bizden beklenenlerle yapabildiklerimiz arasındaki farklardır. Hedef kitlenin ihtiyacının, ulusal bir standartla karşılaştırılmasıyla belirlenir. Hedef kitlenin performansı, var olan normdan daha düşük olduğunda normatif ihtiyaçlar bulunmaktadır. [2]

Örnek olarak;  Türkiye genelinde yapılan bir sınavın okul olarak ortalamanın aşağısında olmak normatif bir ihtiyaç türüdür.

2. Karşılaştırmalı İhtiyaçlar 

 

                                                                                                 Normatif ihtiyaçlara benzer genel olarak, fakat burada hedef kitle bir norm ya da ulusal bir standart ile değil, kendisine benzeyen diğer kitle ve ya grup ile karşılaştırılır. Burada da öncelikle karşılaştırılma yapılacak alan belirlenmelidir.[3]                                                                                                                                                                                       Örnek olarak; hep karşılaştırma yapılan bi durum vardır. Komşunun çocuğu ile biz hep bir karşılaştırmaya tabi tutuluruz.

3. Hissedilen İhtiyaçlar 

                                                                                   Kişisel ihtiyaç olarak ele alabiliriz. Yani hissedilen ihtiyaçlar, kişide var olan beceri düzeyi ya da başarı ile kişiden beklenen beceri düzeyi ya da başarı arasındaki farktır. Hissedilen ihtiyaçları en etkili şekilde belirlemek için kişisel görüşmeler ve anketler kullanılır. [3]                                                                                                                                                                                                                                                                         Örnek olarak ;  İşe alınacak kişiye “Sizin çalışma başarınızı arttırmak için neler yapılabilir.” sorusunu yöneltmek onun ihtiyacını karşılamaya yöneliktir.

 

4. İfade Edilen İhtiyaçlar 

Bireylerdeki hissedilen ihtiyaçların eyleme dönüştürülmesine denir.                                                                                                                                                                                                                Örnek olarak; üniversiteyi kazanmak isteyen bir öğrencinin dershaneye kayıt olması.

5. Önceden Tahmin Edilen veya Geleceğe İlişkin İhtiyaçlar 

  

Önceden tahmin edilen ihtiyaçları, gelecekte oluşabilecek değişiklikler olarak tanımlamak mümkün.[3]

  

Örnek olarak; hepimizin başına gelebilecek olan doğal afetlere karşı önceden gerekli tedbir ve önlemler almamız gibi

6. Acil İhtiyaçlar 

Acil ihtiyaçlar adı üzerinden de anlaşılacağı gibi aniden ortaya çıkıp önemli sonuçlar doğuran başarısızlıklardır.  [3]

Örnek olarak ; deprem, yangın vb. ortaya çıkan doğal afetler sonucu başarısızlıklarımız bizim ihtiyaçlarımızı gösterir.

[1]http://www.derszamani.net/istek-ve-ihtiyac-nedir.html

[2]http://ogta.net/lesson/ihtiyac-analizi-sunum

[3]http://ihtiyacanalizi.blogspot.com.tr/